Nairobi

Nairobi is de hoofdstad van Kenia en ligt op 1.661 meter hoogte in het zuiden van het land. De naam betekent in de Masai taal “koele wateren”. In Nairobi en directe omgeving wonen ca. 4 miljoen mensen. De laatste 10 jaar is het inwoneraantal bijna verdubbeld (!). Nairobi is het zakencentrum van oostelijk Afrika. Het stadsbeeld is zeer afwisselend met moderne hotels en hoogbouw in het centrum, elegante groene dure buitenwijken en armoedige sloppenwijken aan de randen van de stad. Ongeveer de helft van de mensen woont in de sloppenwijken die ongeveer 5% van de totale oppervlakte van de stad beslaan. Naast de arme bevolking is er ook een behoorlijke middenklasse ontstaan in Nairobi. Je ziet hier, in vergelijking met wat we 10 jaar geleden in Zambia en Tanzania zagen, veel meer (grote) auto’s en winkelcentra. Alle voorzieningen, die we als westerlingen gewend zijn, zijn aanwezig en de Toyota Landcruisers zijn niet alleen meer voor de buitenlandse hulporganisaties, maar ook steeds meer voor de Kenianen zelf.


Het straatbeeld is levendig, chaotisch en druk. Veel foto's van de straat hebben we nog niet genomen, maar onderstaand plaatje van de kunstenaar Joseph Mbatia Njoroge geeft, op een komische wijze, wel een goed beeld.


Je ziet de hele dag door mensen van en naar huis naar de stad en werk lopen. De routes van en naar de sloppenwijken zijn zeer druk. Zo loopt bijvoorbeeld onze schoonmaakster, die in de grootste sloppenwijk van Nairobi (Kibera) woont, een uur heen en een uur terug. Openbaar vervoer zoals bussen en matatu’s, is er wel, maar vaak te kostbaar voor deze mensen. Matatu’s zijn trouwens kleine busjes waar je met 15 mensen in wordt gepropt en vervolgens prettig gestoord de weg op gaan. Automobilisten zijn op de hoede voor onverwachte manoeuvres van deze busjes. Bij files worden vaak de bermen, voetpaden en andere weghelften bereden. Leuk om mee te maken, maar niet iets om dagelijks met het hele gezin mee te reizen. We lopen veel en voor de langere afstanden nemen we de taxi.

Verder is er veel straathandel. Overal worden zaken als kranten, bloemen, groente/fruit, ijs, geroosterde maiskolven, gekookte eieren of lampenkappen verkocht. Ook voor de vele bouwvakkers en straatwerkers zijn er kleine restaurantjes ingericht waar men tijdens lunch een bord met bonen en ugali (maispap) kan kopen. Ook je fiets kan op straat gemaakt worden, je broek kan versteld worden en je haren worden weer in model worden gebracht. Prepaid telefoonkaarten voor je mobiel zijn ook overal verkrijgbaar. Mobiel bellen is helemaal ingeburgerd in Kenia en omdat iedereen toch een mobieltje biedt die ook andere mogelijkheden zoals betalen, bankieren en internetten. Een absolute uitvinding voor een land als Kenia.

Omdat arbeid goedkoop is (gemiddeld inkomen in Nairobi is 2 dollar per dag) zie je je veel mensen met weinig gereedschap aan het werk. Machines zie je hier maar weinig. De vuilnis wordt hier opgehaald door open vrachtwagens, waarin verschillende mannen staan die de vuilniszakken openen, het afval (zoals blik en plastic) scheiden en de nog bruikbare zaken apart houden.

Er zitten behoorlijk veel Nederlanders in Nairobi. Veel van hen ontmoeten we via de Nederlandse School. Naast dat de kinderen er dagelijks naar toe gaan komen we hier in het weekend ook vaak. Het is een heerlijke plek in de stad waar je kunt voetballen (iedere zondagochtend), zwemmen en andere Nederlanders ontmoeten. Een deel daarvan zijn hier ook voor adoptie.

Er worden trouwens niet alleen kinderen geadopteerd. De regering heeft er een handje van om belangrijke bezoekers aan hun land een cheetah te laten adopteren. Vorige week was de snelste man ter wereld (Usain Bolt) degene die het snelste dier ter wereld mocht adopteren. Deze week was de Luis Moreno-Ocampo de gelukkige. De beste man is de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof te Den Haag en was deze week in Kenia om te kijken welke rol het Strafhof kan spelen in het straffen van de daders van de verkiezingrellen eind 2007 in Kenia. Tijdens deze rellen verloren ca. 1200 mensen het leven en zo’n 650.000 Kenianen moesten huis en haard verlaten en een veilig heenkomen zoeken. Inmiddels is het weer rustig in Kenia. Na bemiddeling van de voormalige VN-baas Kofi Anan is een coalitieregering gevormd waarin de meeste stammen in Kenia zitting hebben en waar de belangijkste posities gedeeld worden tussen de twee grootste stammen (Kikuyu’s en de Luo’s) in Kenia. In het regeerakkoord zijn afspraken gemaakt over hervormingen op het gebied van de Keniaanse grondwet, het rechtssysteem en grondbezit. Verder was de eis dat de aanstichters van de rellen en etnische zuiveringen gestraft moeten worden en de vluchtelingen zo snel mogelijk weer een thuis kregen. Nu, twee jaar later, zijn ze nog niet veel opgeschoten; de vluchtelingenkampen bestaan nog en sluiting daarvan wordt steeds opgeschort, de hervormingen zijn nog in voorbereiding of worden tegengewerkt en de aanstichters van de rellen lopen nog vrij rond. Sterker nog een aantal verdachten zit zelfs in het huidige kabinet. Arrestaties en uitlevering van deze verdachten kan in een land waar de stammenachtergrond nog steeds een belangrijke factor is de gemoederen weer bezig houden en mogelijk leiden tot ongeregeldheden. Het wordt de komende tijd spannend hoe het Stafhof in Den Haag zich opstelt en in hoeverre de Keniaanse overheid gaat meewerken. Ook de buitenlandse druk neemt toe. Obama, de man waar heel Kenia trots op is, heeft recent een Keniaanse topambtenaar de toegang tot Amerika geweigerd omdat deze het hervormingsproces in eigen land frustreert. We wachten af. Voorlopig is het hier rustig en beseffen de meeste Kenianen dat ze niet gebaat zijn met een situatie zoals eind 2007.

En dan ronden we af met het weer. Na een lange periode van droogte, wat ook in het Nederland niet is ontgaan, is nu de regentijd aangebroken. In Nairobi heeft het de afgelopen weken flink geregend. De meeste regen valt ‘s nachts. Omdat Nairobi vrij hoog ligt is het hier ’s ochtends en ’s avonds redelijk koel en klaart het in de middag op en breekt de zon door. Overigens geeft de overvloed aan regen op sommige plaatsen in Kenia ook weer problemen zoals aardverschuivingen en overstromingen en heeft ook al weer slachtoffers gemaakt. Er wordt trouwens nog veel meer regen verwacht, weerdeskundigen van Kenia spreken over El Nino en de kranten waarschuwen dat mensen hun maatregelen moeten nemen.

Dit was Brandpunt, goedenavond.